مزایای لوله های مه پاش نسبت به نوار تیپ

در این مقاله مزایای لوله های مه پاش نسبت به نوار تیپ بررسی می­گردد. بخش کشاورزی در سال­های اخیر دستخوش پیشرفت­های متعددی شده است که منجر به گسترش تکنیک­های جدید برای همه انواع محصولات زراعی شده است. یکی از زمینه هایی که بیشترین پیشرفت را داشته، آبیاری است که به سوی سیستم­های جدید بسیار کارآمدتر و پایدارتر رفته است.

از انواع سیستم­های مدرن آبیاری می­توان به آبیاری قطره ای با نوار تیپ و سیستم آبیاری با لوله های مه پاش اشاره کرد. در ادامه کاربرد، مزایا و معایب این دو سیستم تشریح می­گردد.

آبیاری با لوله های مه پاش

در سیستم آبیاری قطره ای با نوار تیپ، از لوله هایی انعطاف پذیر با ضخامت کم در رنج 15 تا 20 میلی­متر استفاده می­گردد. در اصطلاح به آنها نوارهای دریپردار گفته می­شود. در روی این نوارها به فواصل متناسب با نشاهای کاشته شده بر روی زمین، قطره‌چکان­ها یا سوراخ‌هایی ایجاد می­شود. سپس آب از طریق پمپ آب با فشار تنظیم شده از این سوراخ­ها خارج شده و به ریشه گیاه می­رسد. این نوارها برای کشت انواع محصولات کشاورزی به صورت ردیفی یا بوته‌ای مناسب هستند.

روش دیگر آبیاری قطره­ای زیرسطحی است که در آن مقداری از خاک اطراف گیاه تخلیه شده و لوله در زیر خاک مدفون می‌گردد. عمق گودال ایجاد شده تا حدود 40 سانتی‌متر می­رسد که نوار تیپ­های ۱۶ میلی‌متری سوراخ­دار درون آن جا گذاری می­شوند. آب تحت فشار از طریق قطره‌چکان‌هایی به ریشه هر گیاه می­رسد.

به طور کلی، آبیاری قطره ای با نوار تیپ برای مناطق خشک و یا مستعد خشکسالی، مناسب­ترین روشِ آبیاری است. برای آبیاری قطره­ای نواری و آبیاری قطره­ای زیرسطحی معمولا از فاضلاب شهری بازیافت شده استفاده می­شود. طبق مقررات سیستم­های آبیاری، ریزش آب از طریق سوراخ­هایی که به طور کامل با استانداردهای آب سالم تصفیه نشده است، مجاز نمی‌باشد. این سیستم آبیاری می‌تواند برای تولید محصولات کشاورزی به طریق صنعتی و در فضای گسترده استفاده شود. در عین حال یک روش آبیاری ساده در مقیاس کوچک است که کشاورزان می‌توانند به تنهایی سیستم آن را بسازند.

مزایای استفاده از آبیاری قطره ای عبارتند از:

• صرفه جویی زیاد در مصرف آب.
• استفاده از نیروی کار کمتر و پرداخت هزینه کمتر.
• به دلیل کاربرد موضعی و شسته شدنِ کمتر خاک، تلف شدن کود و مواد مغذی به حداقل مقدار می­رسد.
• قابلیت آبیاری مزارع با شکل نامنظم، زیرا تسطیح زمین کشاورزی لازم نیست.
• زمان آبیاری را کاهش می­دهد.
• امکان استفاده ایمن از آب بازیافتی و هدر رفته را فراهم می­کند.
• رطوبت را می­توان در کل ظرفیت مزرعه در محدوده اطراف ریشه گیاه حفظ کرد که میزان تبخیر آب کم خواهد شد.
• رانش خاک و فرسایش خاک به مینیمم مقدار می­رسد.
• در این سیستم، دفعات آبیاری ارتباط زیادی با جنس خاک ندارد.
• توزیع بسیار یکنواخت آب، یعنی خروج آب با خروجی هر نازل کنترل می­شود.
• به طور معمول در فشار کمتری نسبت به سایر انواع آبیاری تحت فشار، کار می‌کند و هزینه‌های انرژی را کم می‌کند.

معایب سیستم آبیاری از طریق نوار تیپ را در موارد زیر می­توان برشمرد:

• هزینه اولیه گران است به طوری­که می­تواند بیشتر از هزینه های سرباری در سیستم­های تجاری باشد.
• نور خورشید می­تواند لوله های مصرف شده برای آبیاری قطره ای را تحت تاثیر قرار دهد و عمر مفید آنها را کوتاه کند.
• اگر آب به درستی فیلتر نشده و تجهیزات به درستی نگهداری نشوند، می­تواند منجر به گرفتگی سوراخ­ها گردد که آبیاری را با مشکل مواجه می­کند.

آبیاری قطره ای با نوار تیپ

• آبیاری قطره ای ممکن است در برخی موارد رضایت بخش نباشد. به عنوان نمونه اگر علف کُش­ها یا برخی کودها برای فعال شدن نیاز به آبیاری بارانی داشته باشند.
• در صورتی­که به صورت صحیحی نصب نشده باشد، هدر رفتن آب، اتلاف زمان و برداشت نامطلوب را در پی خواهد داشت.
• برای آنکه سیستم به خوبی جواب دهد باید مطالعه دقیقی در مورد همه عوامل مرتبط صورت پذیرد. این عوامل شامل توپوگرافی زمین، شناسایی خاک، بررسی آب مورد نیاز، شرایط زراعی و اقلیمی، مناسب بودن این سیستم و بررسی اجزای آن است.
• بدون شستشوی کافی، نمک­های اعمال شده با آب آبیاری ممکن است در ناحیه ریشه تلنبار شود.

برای بررسی مزایای لوله های مه پاش نسبت به نوار تیپ باید با روش آبیاری مه پاش آشنا شوید. آبیاری با لوله های مه پاش یکی از پرکاربردترین مکانیزم­های آبیاری امروزه به ویژه در گلخانه ها یا کشت محصولات مختلف مانند اسفناج یا تربچه می باشد.

نامگذاری این سیستم به دلیل آن است که پمپ­های مه پاش آب را توسط لوله هایی که در بالای سطح محصولات کشاورزی قرار گرفته اند به فرم مه به بیرون می­پاشند. این امکان به خاطر آن است که قطرات بسیار ریز آب با فشاری بین 3 تا 5 بار پخش می­شود و احساس مه مانندی ایجاد می­کند. این سیستم ابداعی، جدای از تامین آب محصولات کشاورزی، می­تواند به عنوان پاشش محصولات دیگر به کار رود. به طور مثال، در پاشش کودها، انجام عملیات بهداشتی و سمپاشی گیاهان نیز مورد استفاده قرار می­گیرد.

برخلاف روش‌های مرسوم‌تر مانند آبیاری بارانی و آبیاری قطره‌ای، آبیاری با لوله های مه پاش عملیات کارآمدتری را اعمال می‌کند. مکانیسم مه پاشی از طریق لوله ها به این صورت است که آب را به شکل قطرات بسیار کوچکی آزاد می­کنند تا گرمای اضافی را جذب کرده و آن را از هوا خارج سازند. در نتیجه، این فرایند باعث کاهش دما می­گردد. این سیستم بسته به دما و رطوبت بیرون می­تواند دمای داخل را بین 5 تا 10 درجه سانتیگراد کاهش دهد.

به خاطر اندازه قطرات و یکنواختی این سیستم، مزایای آبیاری مه پاش متعدد است. مزایای استفاده از این سیستم آبیاری عبارتند از:

• کار با این سیستم راحت‌تر است.
• با همه انواع خاک‌ سازگار است.
• نصب آن بسیار ساده است. کافی است روی نوارهای انعطاف پذیر پلی اتیلن 16 میلی­متر، در فاصله های تعیین شده، توسط پانچ سوراخ­های ریزی ایجاد کنید. سپس مه پاش را داخل سوراخ جا گذاری نمایید.

لوله مه پاش

مزایای لوله های مه پاش نسبت به نوار تیپ، سبب ایجاد مزایای اصلی این نوع آبیاری نسبت به سایر سیستم­ها شده است که عبارتند از:

• یکنواختی: آب از طریق سوراخ‌های کوچک روی نوارها به سمت محصولات کشت شده پاشیده می‌شود که باعث پخش آب به طور یکنواخت در کل محصول می­گردد.
• بدون آسیب به محصول: یکی دیگر از مزایای آبیاری مه پاش این است که از تاثیر مستقیم آب بر محصولات یا گیاهان جلوگیری می­کند. این کار منجر به بهره برداری و تولید بیشتر می­شود.
• خاک پایدارتر: از آنجایی که آبیاری مه پاش یکنواخت­تر است، از ایجاد گودال ها جلوگیری می­کند. به این ترتیب امکان کنترل عمق بهتر می­شود زیرا آبیاری همیشه سطحی است و از شسته شدن خاک جلوگیری می­گردد.
• کاملا قابل بازیافت: مدیریت صحیح زباله را آسان می­کند زیرا همه مواد قابل بازیافت هستند.
• همه کاره تر: سیستم آبیاری مه با فشاری حدود 2 کیلوگرم کمتر از سیستم بارانی کار می­کند. این ویژگی باعث ­شده برای همه نوع مزرعه مناسب شود.
• نصف شدن زمان آبیاری: از مزایای لوله های مه پاش نسبت به نوار تیپ آنکه زمان آبیاری به نصف تقلیل می­یابد. به عنوان مثال، در محصولی که برای یک سیکل کامل با آبیاری بارانی به 60 دقیقه زمان نیاز دارد، با آبیاری مه پاش این زمان به 20 تا 30 دقیقه کاهش پیدا می­کند.
• یک سیستم پایدارتر و کارآمدتر: کمبود کنونی منابع آب، ما را مجبور می­کند تا تکنیک­های موجود مانند آبیاری مه پاش را برای افزایش صرفه جویی هر چه بیشتر آب، به کار بگیریم.
• دوستدار محیط زیست: سیستم آبیاری مه پاش با کاهش مقدار کربن و میزان آب مصرفی، آلودگی محیط زیست را کاهش داده و پایداری محیطی را بهبود می­بخشد.
• سرآمد نسبت به رقبا: هدف دست اندرکاران کشت محصول، دستیابی به کشاورزی پایدارتر و رقابتی­تر است.

نوار تیپ

از مزایای لوله های مه پاش نسبت به نوار تیپ آنکه سیستم مه پاشی برای ایجاد و کنترل دما در محیط­های مختلف کاربرد دارد. یعنی رستوران­ها، گلخانه‌ها، سوله­های دامداری و مرغداری­ها از آن استفاده می­کنند. لوله های مه‌پاش می‌توانند حتی در دماهای نسبتا پایین یک مه کاملا یکنواخت را فراهم کنند.

سیستم آبیاری با لوله های مه پاش به طور ویژه برای ایجاد مناسب­ترین شرایط محیطی در گلخانه یا هر جا که مدیریت محیطی مورد نیاز بوده، طراحی شده است. در این سیستم با خنک کردن یا ایجاد رطوبت، راندمان ریشه‌زایی گیاهان گلخانه ای به حداکثر می­رسد.

در گلخانه ها به خصوص در ماه های گرم سال، اغلب نیاز به کاهش دما وجود دارد تا از فشار آوردن به گیاهان جلوگیری شود. یکی از موثرترین و مقرون به صرفه ترین راه ها برای رسیدن به این هدف استفاده از مه پاش است.

با توجه به مزایای لوله های مه پاش نسبت به نوار تیپ انتخاب این نوع از سیستم آبیاری به دلایل زیر گزینه مناسبی می­باشد:

• بالا بردن رطوبت و افزایش راندمان خنک کنندگی محیط.
• میانگین ابعاد قطرات مه در فشار 4 اتمسفر برابر با 95 میکرون است.
• نگهداری تجهیزات این سیستم آسان است.
• زمان سمپاشی 1 تا 35 ثانیه با مکث های 15 تا 120 ثانیه یا بیشتر است که بسته به نوع کشت و شرایط جوی متفاوت خواهد بود.
• جداسازی تجهیزات، ساده و بدون ابزار امکان پذیر است.
• تمیز کردن سیستم سریع و آسان است که باعث صرفه جویی در زمان و کار می­گردد.
• از این سیستم برای محافظت در برابر یخ زدگی استفاده می­شود.
• بسته به دما و رطوبت بیرون، می­تواند دمای داخل گلخانه را 5 تا 10 درجه سانتی­گراد کمتر کند.