کارخانه نوار تیپ

کارخانه نوار تیپ تولیدکننده نوارهای با دیواره نازکی است که کاربرد اصلی آنها آبیاری قطره ای در کشاورزی است. برای ساخت آنها از پلی اتیلن استفاده می شود. به همین دلیل هم این نوارها مسطح و بسیار انعطاف پذیر هستند. این نوارها از آب پر می شوند و پس از آن قطره های آب به وسیله قطره چکان هایی که روی آنها ایجاد شده است بیرون می آیند. بعد از این که آبیاری تمام می شود، نوارها دوباره به شکل مسطح بر می گردند.

ضخامت دیواره این نوارها باریک است. برای قرار گرفتن قطره چکان روی آنها فواصل مختلفی تعریف می شود. نوارهای با ضخامت بیشتر را در آبیاری زیر سطحی به کار می برند. کارخانه نوار تیپ تولیدکننده انواع نوار تیپ ها است که قیمت آنها بر طبق ویژگی های فنی و کیفیتشان به بازار عرضه می شوند. ویژگی های فنی مانند ضخامت و اندازه این نوارها تعیین کننده کاربرد آنها نیز هست. در ادامه درباره این نوارهای تیپ اطلاعات بیشتری آورده شده است.

کارخانه نوار تیپ با هدف گسترش آبیاری قطره ای روی کار آمده است. نوارها تنها اجزای تشکیل دهنده این سیستم نیستند. ایستگاه پمپاژ، شیرفلکه ها، اتصالات و لوله های اصلی و فرعی تشکیل دهنده این سیستم هستند. برای این که از این سیستم به شکل مناسب و یکنواخت استفاده شود، فشارهای کاری معمول برای عملکرد آن یک بار است که مسئولیت آن را ایستگاه پمپاژ بر عهده دارد. این بخش علاوه بر وارد کردن فشار لازم برای گردش آب در سطح لازم و خارج کردن یکنواخت آب از روزنه نوارها از وارد شدن ذرات ریز و معلق آب به این سیستم جلوگیری به عمل می آورد. این کار به وسیله نصب کردن فیلترهای متفاوت در ایستگاه صورت می گیرد.

فیلتراسیون مطلوب برای کارخانه نوار تیپ کشاورز و مزارع بر طبق کیفیت آب آبیاری و به وسیله طراح سیستم آبیاری انتخاب می شود. از بین بردن ذرات ریز و معلق آب به وسیله فیلترها با هدف جلوگیری از گرفتگی لوله ها و به وجود آوردن یکنواختی در خارج شدن آب و افزایش عمر مفید نوارها لازم است. با وجود نصب تانک کود و الزامات کوددهی در ایستگاه پمپاژ، این عملیات را هم می توان به لوله های تیپ واگذار کرد. قطر لوله های اصلی و فرعی به مساحت بخشی که قرار است آبیاری شود و دبی گذری از آنها بستگی دارد. این مورد نیز در زمان طراحی به طراح واگذار می شود.

کارخانه نوار تیپ انواع این نوارها را برای کشت و کار انواع سبزیجات، صیفی جات، علوفه و انواع گیاهان متراکم و ردیفی تولید می کند. این سیستم نخستین بار حدود 50 سال پیش در امریکا استفاده شد. اما استفاده از این نوارها در ایران عمر طولانی ندارد و به سال 1394 بر می گردد. در این سیستم آبیاری، نوارها باید در نزدیک ریشه گیاه نصب شوند تا مساحت و عمق کمی از سطح خاک آب گرفته شود. به این ترتیب، از میزان تلف شدن آب کاسته می شود. از این شیوه در گلخانه ها هم استفاده می کنند.

نوارهای تیپ در سیستم آبیاری قطره ای نقش انشعاب را بر عهده دارند. این نوارها با این که از پلی اتیلن ساخته می شوند، نرم و مسطح و انعطاف پذیر هستند. داخل شدن آب به درون این نوارها آنها را شبیه به لوله می کند. با خارج شدن آب آنها دوباره به شکل نوار در می آیند. پس از وارد شدن جریان آب به درون آنها، آب به دلیل وجود قطره چکان هایی که به شکل منظم روی آنها قرار گرفته اند از لوله ها بیرون می زنند. در واقع، کار آبیاری را آنها انجام می دهند. بعد از ساخت آنها را به صورت کلاف می پیچند که به طول 1000 تا 3000 متری هستند. قیمت نوار تیپ 1000 متری یا 3000 متری با توجه به کیفیت آن تعیین می شود.

تولیدات کارخانه نوار تیپ برای شیوه های مختلف آبیاری قطره ای سطحی و زیر سطحی کاربرد دارند. این نوارها با تنوع بسیاری از لحاظ ضخامت و فاصله میان قطره چکان ها ساخته می شوند. فاصله آنها از هم روی این نوارها 10، 20 و 30 سانتی متر است. پر مصرف ترین این نوارها دارای ضخامت 200 و 150 میکرون هستند.

از مزایای استفاده از تولیدات کارخانه نوار تیپ می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• نصب نوارها پیچیده نیست و به صورت دستی و ماشینی امکان پذیر است.
• روی خاک، زیر خاک و حتی به شکل معلق قابل نصب هستند.
• حمل و نقل آنها به دلیل داشتن وزن کم ساده است.
• جنس پلیمری این نوارها موجب می شود که رسوبات معدنی و جلبک به آنها نچسبند. ضمن این که در برابر اشعه ماورای بنفش، کود شیمیایی، سم ها، دفع آفات کشاورزی مقاوم هستند.
• با نصب آنها هم در مصرف آب صرفه جویی می شود و هم سطح زیر کشت افزایش می یابد. بازدهی محصولات نیز بالا می رود.
• از ازدیاد و رشد علف های هرز در سطح زمین های زراعی جلوگیری خواهد شد.
• کم کردن تبخیر آب از سطح خاک با کاربرد محصولات کارخانه نوار تیپ ممکن شده است.
• آب دادن و تغذیه گیاهان با وجود آنها سهل تر شده است.
• هر زمانی از شبانه روز که کشاورز بخواهد می تواند از آنها برای آبیاری سود ببرد.
• همه گیاهان به صورت یکنواخت و یکسان آبیاری خواهند شد.
• امکان آبیاری برای کشاورزان در هر موقعیت جوی و شرایط آب و هوایی وجود دارد.
• کاربرد آنها از فرسایش خاک جلوگیری می کند و کیفیت خاک را بهبود می بخشد.
• ضمن این که استفاده از محصولات کارخانه نوار تیپ تهویه خاک را نیز به دنبال دارد.

دیگر مزایای استفاده از این تولیدات کارخانه نوار تیپ عبارت اند از:

• با وجود آنها از چسبیدن جلبک و رسوبات معدنی جلوگیری می شود.
• در زمین های کشاورزی به شکل نامنظم هم به سادگی قابل استفاده هستند.
• در مقایسه با دیگر روش ها به فشار کمتری نیاز دارند.
• شاید بتوان یکی از مهم ترین مزایای استفاده از آنها را کاهش هزینه های جانبی کشت و کار و بالا بردن سود نهایی دانست.

ضمن این که استفاده از این تولیدات کارخانه نوار تیپ محدودیت هایی را هم به همراه دارد. یکی از آنها به کار بردن فیلتر برای جلوگیری از گرفتگی درزها و قطره چکان ها است. به هزینه های اولیه راه اندازی هم نیاز دارد. در زمین های دارای شیب بالای ۲ درصد قابل نصب نیستند. با توجه به شرایط محیطی مثل باد شدید یا برف و بوران شیوه های نصب آنها متفاوت خواهد بود.   

در کارخانه نوار تیپ چند نوع از این محصولات تولید می شود که به شکل درزدار یا پلاک دار هستند. نوار تیپ های پلاک دار قطره چکان دارند و نوار تیپ های درزدار بدون قطره چکان هستند:

• دیواره نوار تیپ پلاک دار ضخامت های گوناگونی دارند و با قطره چکان های مختلف و فواصل متفاوت تولید می شوند. از مزایای این نوار تیپ ها می توان به ضریب تغییرات پایین، امکان بالا بردن طول نوار آبیاری در ردیف های کشت و کار و یکنواختی آبیاری با آنها اشاره کرد. کاربرد این نوار تیپ ها با کم کردن زمان رویش گیاه و کاهش تنش های آبیاری و کم آبی موجب بالا بردن بازدهی کشت و کار می شود.
• نوار تیپ درزدار را با نام های بغل دوخت یا درز از بغل هم می شناسند. این نوار تیپ ها به جای قطره چکان یک مسیر زیپ شکل در کنارشان دارند که موجب شکستن فشار آب می شود تا قطره های آب به وسیله آنها خارج و به گیاه برسند. نوع دیگر آنها روزنه ای دارد که شبیه درز از وسط است. در کارخانه نوار تیپ آنها را با مواد پلی اتیلنی در ضخامت ها و قطرهای گوناگون و فواصل مختلف می سازند. با وجود بسته بودن این زیپ ها آب از منافذ آنها عبور می کند. فشار جریان آب درون نوار به علت ارتباط مدام آن با جریان هوای بیرون به وسیله منافذ زیپ ها کنترل می شود.

با استفاده از تولیدات کارخانه نوار تیپ می توان در حدود ۴۰ تا ۵۵ درصد از مصرف آب را در کشت و کار پایین آورد. این میزان در مقایسه با آبیاری غرقابی و آبیاری بارانی برای کشاورزان مطلوب به شمار می رود. در واقع، در این روش آبیاری در مقایسه با سیستم غرقابی ۵۵ درصد مصرف آب کم می شود و در مقایسه با سیستم بارانی حدود ۳۰ درصد کاهش پیدا می کند. مقدار تبخیر هم به طور چشمگیری پایین می آید، زیرا آب اضافه برای تبخیر باقی نمی ماند.

می توان استفاده از انواع نوار تیپ را به عنوان یکی از روش های کاهش مصرف آب به کشاورزان پیشنهاد داد. به همین دلیل هم روز به روز متخصصان بیشتری به استفاده از آنها روی می آورند. محصولات کارخانه نوار تیپ این روزها به کشورهای دیگر هم صادر می شوند.

مقدار فتوسنتز و رشد گیاهان به آبی که دریافت می کنند وابسته است. حساسیت فتوسنتز و پرورش انواع گیاهان در برابر تغییراتی که در برگ ها ایجاد می شود و پتانسیل آب مختلف است. به خصوص این که مهم است گیاه با موقعیت محیطی مرتبط با آب سازگاری داشته باشد. با آبیاری قطره ای این سازگاری به آسانی فراهم می شود. به این علت که از تغییرات ناگهانی محیط جلوگیری می شود.

محصولات کارخانه نوار تیپ را با اتصالات مختلفی می توان به شبکه آبیاری متصل کرد. از این شیوه ها می توان اتصال تیپ به لوله ۱۶، اتصال تیپ به لی فلت و اتصال تیپ به تیپ را نام برد. برای نصب این نوارهای تیپ به واشر یا مواد شیمیایی نیازی نخواهد بود. به همین دلیل هم اتصال آنها را ساده کرده است. اتصالات مخصوص این نوارهای تیپ به شکل قطعات ساده و استاندارد در بازار در دسترس هستند.

نصب و اجرای آنها به شکل دستی و ماشینی امکان پذیر است. برای این که این نوارها به خوبی در برابر خراشیدگی، پارگی و سوراخ شدن محافظت شوند در کارخانه در کارتن های مقوایی دسته بندی می شوند. مقدار زیاد فشار آب در درون این نوارهای تیپ موجب ترکیدن آنها می شود. بنابراین، فشار درون محصولات کارخانه نوار تیپ باید از بیشترین فشار طراحی شده آن کمی پایین تر باشد.